Czym jest testament?

Nazwa testament pochodzi od łacińskiego słowa “testis”, co po polsku znaczy “świadek”. Stanowi on formę rozporządzenia swoim majątkiem na wypadek śmierci. Przy czym może zawierać postanowienia tylko i wyłącznie jednego spadkodawcy. Podkreślić trzeba, że testator musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych. A więc nie może być ograniczony w zakresie składania we własnym imieniu oświadczeń woli. Nie można go sporządzić przez przedstawiciela, a więc dopuszczalne jest działanie w tym przedmiocie tylko i wyłącznie osobiście (art. 941, 942 oraz 944 Kodeksu cywilnego).

Jakie są rodzaje testamentów?

Przede wszystkim, testamenty dzielimy na zwykłe oraz szczególne.
Wśród tych pierwszych, ze względu na sposób sporządzenia testamentu, wyróżniamy:

1. Testament holograficzny, czyli pisemny (własnoręczny)
   Oznacza on po prostu, najczęściej sporządzany, testament pisemny, dlatego też nazywa się go również testamentem własnoręcznym. Aby był on ważny, konieczne jest jego napisanie przez spadkodawcę w całości pismem ręcznym oraz opatrzenie aktualną datą i własnoręcznym podpisem. Tym samym, nie jest dopuszczalne spisanie go przez osobę trzecią, bądź wykonanie na komputerze. Brak wskazania daty prowadzi, co do zasady, do nieważności testamentu własnoręcznego, chyba, że nie zachodzą żadne wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do jego sporządzenia, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów.
2. Testament allograficzny
   W tym przypadku, oświadczenie spadkodawcy składane jest w formie ustnej, w obecności dwóch świadków oraz wobec odpowiedniego urzędnika, a więc wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, a także starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy bądź kierownika urzędu stanu cywilnego. Testament ustny wymaga, aby ostatnia wola spadkodawcy spisana została w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Powinien on zostać podpisany przez spadkodawcę, przez osobę, wobec której wola została oświadczona, oraz przez świadków. Jeżeli spadkodawca nie może tego uczynić, należy to wyraźnie zaznaczyć w protokole oraz podać przyczynę takiego stanu rzeczy.
   Samo oświadczenie spadkodawcy w takiej formie, obowiązkowo odczytuje się jemu samemu, w obecności świadków. Podkreślić trzeba, że takiego testamentu, nie mogą sporządzić osoby głuche lub nieme.

3. Testament notarialny
   Polskie prawo dopuszcza także sporządzenie testamentu w obecności notariusza, a więc w formie aktu notarialnego. Dzięki temu, ma on charakter dokumentu urzędowego, korzystającego z domniemania zgodności jego treści z faktyczną wolą spadkodawcy.
   Wskazać trzeba, iż w naszym kraju funkcjonuje notarialny Rejestr testamentów, którego celem jest zmniejszenie ryzyka nieodnalezienia danego testamentu, czy też jego ujawnienia z opóźnieniem. Wpisu sporządzonego testamentu do notarialnego rejestru testamentów dokonuje notariusz, wyłącznie na wniosek spadkodawcy. Także tylko za pośrednictwem notariusza, po przedstawieniu aktu zgonu testatora. Można uzyskać informację na temat sporządzonych notarialnie oraz zarejestrowanych w tym Rejestrze testamentów. Lub też wskazanie, że żaden testament nie został wpisany przez danego spadkodawcę.

Testamenty szczególne, dzielą się na:

• testamenty ustne,
• testamenty podróżne,
• testamenty wojskowe.